θερμορρύθμιση

θερμορρύθμιση
Φυσιολογική λειτουργία που επιτρέπει στον οργανισμό να διατηρεί μία ισορροπία ανάμεσα στην παραγωγή και στην αποβολή της θερμότητας, έτσι ώστε να διατηρείται σταθερή η θερμοκρασία του σώματος. Ο άνθρωπος και τα ανώτερα ζώα, στα οποία η σταθερότητα της θερμοκρασίας είναι αναγκαία για την κανονική εξέλιξη των φυσιολογικών τους λειτουργιών, αποκαλούνται ομοιόθερμα· τα ζώα στα οποία η σωματική θερμοκρασία μεταβάλλεται παράλληλα με τις μεταβολές της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος αποκαλούνται ποικιλόθερμα (π.χ. έντομα, ερπετά, ψάρια). Ο ανθρώπινος οργανισμός, για να διατηρήσει τη θερμική του ισορροπία και να αντιμετωπίσει τις μεταβολές του περιβάλλοντος, μπορεί να επηρεάζει τόσο την παραγωγή όσο και την αποβολή της θερμότητας. Η παραγωγή της θερμότητας συνδέεται με τις φυσιολογικές χημικές διεργασίες του μεταβολισμού και τη μυϊκή δραστηριότητα (στην οποία συμπεριλαμβάνεται και το ρίγος), αλλά κυρίως η αποβολή της θερμότητας συντείνει στη διατήρηση της επιθυμητής θερμοκρασίας. Η αποβολή της θερμότητας από τον οργανισμό συντελείται κυρίως με επαφή (με πιο ψυχρά σώματα), με ακτινοβολία, με εξάτμιση του νερού (με τον ιδρώτα) και έχει ως αποτέλεσμα τη συνεχή μετατόπιση του αέρα που έρχεται σε επαφή με την επιδερμίδα, εξαιτίας της θέρμανσής του. Στη θ. τον σπουδαιότερο ρόλο παίζουν το δέρμα και το καρδιοκυκλοφορικό σύστημα (ιδίως τα αιμοφόρα αγγεία του δέρματος). Σχηματικά το ανθρώπινο σώμα αντιδρά στο κρύο με σύσπαση των περιφερικών αιμοφόρων αγγείων (ελάττωση της διαμέτρου των αγγείων) και αύξηση του ενεργητικού μεταβολισμού· στη ζέστη αντιδρά με περιφερική αγγειοδιαστολή και με έκκριση και εξάτμιση του ιδρώτα. Όλες αυτές οι μεταβολές ρυθμίζονται από τα θερμορρυθμιστικά εγκεφαλικά κέντρα, που βρίσκονται στον προμήκη μυελό (αγγειοκινητικά κέντρα) και στον υποθάλαμο. Οι κύριες παθολογικές καταστάσεις που εμφανίζονται όταν ο μηχανισμός της θ. δεν κατορθώνει να προασπίσει τον οργανισμό από τις μεταβολές της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος είναι η θερμοπληξία, η κρυοπληξία, τα κρυοπαγήματα κ.ά. Πολλές άλλες παθολογικές καταστάσεις που προϋπάρχουν εκλύονται ύστερα από ψύξη, όπως κωλικοί νεφρών και ήπατος, πόνοι ρευματοπαθών και λοιμώξεις.
* * *
η
1. βιολ. βιολογική λειτουργία τού οργανισμού που εξασφαλίζει τη σταθερότητα τής εσωτερικής θερμοκρασίας τού σώματος
2. φυσιολ. εξεργασία που εξασφαλίζει ισορροπία μεταξύ θερμογένεσης και θερμόλυσης.

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • θερμοπληξία — Παθολογική κατάσταση που εμφανίζεται όταν, εξαιτίας της υψηλής θερμοκρασίας του περιβάλλοντος ή της μεγάλης παραγωγής ενδογενούς θερμότητας (έντονη σωματική εργασία), η φυσική θερμορρύθμιση γίνεται ανεπαρκής εξαιτίας ακατάλληλων ενδυμάτων,… …   Dictionary of Greek

  • θερμόλυση — Η αποσύνθεση ή η διάσπαση μίας ουσίας με την επίδραση της θερμότητας. Η αποβολή ζωικής θερμότητας με την οποία εξασφαλίζεται στα ομοιόθερμα ζώα η σταθερότητα της θερμοκρασίας του σώματός τους. Βλ. λ. θερμορρύθμιση. * * * (I) η 1. φυσιολ. μεταφορά …   Dictionary of Greek

  • σώμα — Γενικό όνομα που δίνεται σε μια ποσότητα ύλης. Σώματα επομένως είναι όλα τα αντικείμενα με τις ιδιότητες τους (σχήμα, διαστάσεις, βάρος κλπ.)· ουσία, αντίθετα, είναι η ποιότητα της ύλης από την οποία αποτελούνται τα σ. Για μεγαλύτερη ακριβολογία… …   Dictionary of Greek

  • φυτικός — ή, ό / φυτικός, ή, όν, ΝΜΑ [φυτόν] αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στα φυτά (α. «φυτικό βασίλειο» το σύνολο τών φυτών β. «φυτικό κύτταρο» γ. «τοῦ ἀλόγου δὲ τὸ μὲν ἔοικε κοινῷ καὶ φυτικῷ», Αριστοτ.) νεοελλ. 1. φυσιολ. (για ανατ. σχηματισμό,… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”